Τα εξωσχολικά προγράμματα επηρεάζουν σημαντικά το μέλλον του παιδιού σας
Μάι 2019
Τα εξωσχολικά προγράμματα συμβάλουν στην καλή ανατροφή του παιδιού.
Δεκαετείς έρευνες και μελέτες επιβεβαιώνουν ότι το παιδί σας μπορεί να επωφεληθεί από τη συμμετοχή σε δομημένα εξωσχολικά προγράμματα και δραστηριότητες με ποικίλους τρόπους, γιατί με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσει κοινωνικές και μαθησιακές δεξιότητες, αποκτά αυτοπεποίθηση, εξασκείται στο να βάζει στόχους και να αφομοιώνει γωώσεις.
Η Sevda Yücel εργάζεται εδώ και επτά χρόνια ως παιδαγωγός της μεθόδου KUMON, που είναι ένα εξωσχολικό πρόγραμμα. Για να κατανοήσει καλύτερα τις ανάγκες μαθητών και γονέων, συμμετείχε σε πολλά μαθήματα και εκπαιδευτικά εργαστήρια και έδωσε διαλέξεις σε σειρά συνεδρίων σε κρατικό, τοπικό και διεθνές επίπεδο. Σήμερα συναντηθήκαμε και συζητήσαμε πόσο σημαντικά είναι τα εξωσχολικά προγράμματα, πώς μπορεί κανείς να κάνει τη σωστή επιλογή, αλλά και ποια λάθη κάνουμε συχνά ως γονείς, όταν διαλέγουμε ένα πρόγραμμα για τα παιδιά μας.
Γιατί πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να ενθαρρύνουν οι γονείς τα παιδιά τους να συμμετέχουν σε εξωσχολικά προγράμματα και να τα υποστηρίζουν;
Έχω την εντύπωση ότι στην κοινωνία μας υποτιμάται κάποιες φορές η σημασία των εξωσχολικών προγραμμάτων, ειδικά των εξειδικευμένων. Τα εξωσχολικά προγράμματα μπορούν να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στο μέλλον των παιδιών μας, κατά την επιλογή του επαγγέλματος και στη στάση ζωής τους. Και υπάρχει και ένας άλλος λόγος: Εγώ, ως μητέρα, δεν θα ήθελα το παιδί μου να μένει σπίτι. Δεν μου αρκεί αυτό. Θα ήθελα να επωφελείται από τους άλλους. Η κοινωνική επαφή με άλλα παιδιά είναι σημαντική.
Ποια είναι η μικρότερη ηλικία κατά την οποία οι γονείς θα έπρεπε να σκεφτούν το ενδεχόμενο ενός εξωσχολικού προγράμματος για το παιδί τους;
Στο δικό μου κέντρο μάθησης KUMON υπάρχουν μέχρι και τρίχρονα τα οποία επωφελούνται από τη μέθοδο. Ήδη από τη γέννησή τους, τα παιδιά ενδιαφέρονται για πολλές διαφορετικές δραστηριότητες και εμείς, ως γονείς, πρέπει να τα υποστηρίζουμε σε αυτήν τη συνειδητοποίηση, να παρατηρούμε τι τους αρέσει, τι γνωρίζουν ήδη, τι θα ήθελαν να κάνουν, και να τους προσφέρουμε ευκαιρίες να εξελιχθούν. Όταν, για παράδειγμα, βλέπετε ότι το παιδί σας να μουτζουρώνει στο τραπέζι, θα μπορούσατε ίσως να του δώσετε μια κόλλα χαρτί και να ενισχύσετε περαιτέρω το ενδιαφέρον που δείχνει για γραφή ή ζωγραφική, για να μπορέσει να βελτιώσει τις λεπτές κινητικές ικανότητές του. Από αυτό θα προκύψει η επόμενη δεξιότητα κ.ο.κ.
Πιστεύετε, λοιπόν, ότι τα παιδιά μπορούν να συμμετέχουν σε εξωσχολικά προγράμματα από τριών χρονών; Δεν είναι πολύ νωρίς; Δεν θα έπρεπε σε αυτήν την ηλικία να παίζουν;
Είναι σημαντικό να ακολουθείται μια καλή μέθοδος που ενδείκνυται για τόσο μικρά παιδιά. Σημαντικό ρόλο παίζει και ο παιδαγωγός. Αναλύω συνεχώς τον τρόπο της παιδαγωγικής μου προσέγγισης και τον προσαρμόζω για να αξιοποιήσω στο μέγιστο τις ικανότητες κάθε μαθητή. Δεν διαχωρίζω το παιχνίδι από τη μάθηση, γιατί είμαι πεπεισμένη ότι με το παιχνίδι μαθαίνουμε. Στα παιδιά του νηπιαγωγείου που έχω υπάρχει και ένα μικρό κοριτσάκι. Μόλις πέσει πάνω σε εικόνες, σκαρφίζεται ιστορίες που ταιριάζουν σε αυτές. Είναι πολύ ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς πώς χρησιμοποιεί τη φαντασία και την παρατηρητικότητά της για να μάθει. Για αυτήν είναι παιχνίδι, εμένα με συναρπάζει πόση περιέργεια μπορεί να έχει ένα παιδί. Κατά βάθος χρησιμοποιώ το παιχνίδι της για να καταλάβω τις ικανότητές της, όπως και με άλλους μαθητές. Τους επαινώ για ό,τι κάνουν. Ενισχύω τις δυνατότητές τους, χωρίς να τους θέτω όρια, ενώ τα παιδιά ανακαλύπτουν τη χαρά της μάθησης. Δεν υπάρχει όριο στο τι μπορούν να πετύχουν και η διαπίστωση αυτή τα ενθαρρύνει ακόμη περισσότερο. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που έχω μαθητές οι οποίοι βρίσκονται ένα μέχρι και τρία χρόνια πιο μπροστά από το σχολικό επίπεδό τους.
Σύμφωνα με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέγουν οι γονείς το σωστό εξωσχολικό πρόγραμμα;
Πρέπει να παρατηρούν τα παιδιά τους και να τους δίνουν ευκαιρίες να βιώνουν καινούριες εμπειρίες. Όταν δεν δοκιμάσουμε κάτι , πώς μπορούμε να ξέρουμε αν μας αρέσει; Για αυτόν τον σκοπό συμμετέχω επίσης σε δωρεάν δοκιμαστικές εβδομάδες γνωριμίας. Η δυνατότητα αυτή υπάρχει και στο κέντρο μας. Για παράδειγμα, στην κόρη μου δεν άρεσε κανένα άθλημα. Για αυτό δοκιμάσαμε πολλές φορές αυτές τις δοκιμαστικές φάσεις, για να βρούμε κάτι που να της αρέσει. Τελικά βρήκαμε κάτι και τώρα είναι χαρούμενη. Είναι δική μου ευθύνη να γνωρίσω τον κόσμο στο παιδί μου.
Πόσο δημοφιλή είναι σήμερα τα εξειδικευμένα εξωσχολικά προγράμματα;
Δυστυχώς, όχι και τόσο δημοφιλή. Ένας λόγος είναι ότι οι γονείς συχνά έχουν προφανώς άγχος με τους δασκάλους στο σχολείο και την εξουσία τους. Άλλος λόγος είναι ότι ειδικά οι νηπιαγωγοί διαχωρίζουν το παιχνίδι από τη μάθηση. Όταν, για παράδειγμα, ένα νήπιο παίζει βιολί ή μπορεί να διαβάσει τις νότες, δεν υπάρχει πρόβλημα. Όταν, όμως, μπορεί να διαβάζει ή να γράφει, το θεωρούν παρατραβηγμένο και δεν το συνιστούν. Ωστόσο, το παιδί θέλει να διαβάζει και έτσι αποθαρρύνεται.
Έχουν επισκεφτεί δάσκαλοι από το σχολείο το κέντρο σας; Τι εντύπωση τους έκανε;
Όσοι δάσκαλοι είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν το κέντρο μου, θεώρησαν ότι η μάθηση με τη μέθοδο KUMON είναι καλό εξωσχολικό πρόγραμμα. Εντυπωσιάστηκαν με το πόσο στοχευμένα εντοπίζουμε τις δυνατότητες κάθε μαθητή και συνέστησαν τη μέθοδο σε γονείς.
Πόσο σημαντική είναι η υποστήριξη των γονέων και πού είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ υποστήριξης και πίεσης;
Αν ο γιος μου παίζει ποδόσφαιρο, είναι καθήκον μου να τον υποστηρίζω, για να δίνει τον καλύτερο εαυτό του. Μπορεί να πετύχει μόνο αν κάνει το καλύτερο που μπορεί. Αν τον πιέσω, θα κάνει λιγότερα. Φροντίζω να βρει μόνος του την απάντηση και του υπενθυμίζω ότι η απόφασή του επηρεάζει την αυτεπίγνωσή του. Μου λέει, για παράδειγμα: Μαμά, σήμερα δεν έχω όρεξη να παίξω ποδόσφαιρο. Τον ρωτώ: Πώς ένιωσες όμως μετά την τελευταία προπόνηση; Μου απαντά: Καλά. Και ρωτώ: Γιατί; Η προπόνηση μου αρέσει, ξεχνώ όλα τα υπόλοιπα. Τότε του λέω: Και πώς ήταν όταν δεν μπορούσες να πας προπόνηση; Δύο εβδομάδες είχε έναν τραυματισμό. Απαντά: Νευρίαζα που έχανα την προπόνηση. Γιατί; Γιατί ξέρω ότι μου κάνει καλό. Γιατί; Γιατί έχω καταφέρει κάτι. Ήμουν πολύ κουρασμένος, αλλά στο τέλος ένιωθα καλά. Και τι σκέφτεσαι να κάνεις τώρα; Να πάω στην προπόνηση.
Τι πρέπει να κάνω, κατά τη γνώμη σας, αν το παιδί μου χάσει το ενδιαφέρον του για μια δραστηριότητα;
Αυτό φυσικά συμβαίνει. Αλλά τότε θα πρέπει να μιλήσουμε διεξοδικά για αυτό. Γιατί συμβαίνει αυτό, γιατί θέλει το παιδί να σταματήσει; Κάποιες φορές λένε οι γονείς: Δεν θες να πας; Εντάξει, θα σταματήσεις. Ασκούν στο παιδί μεγάλη πίεση. Αλλά αυτό είναι άδικο. Ίσως ο μαθητής αισθάνεται ανασφάλεια, γιατί έρχεται αντιμέτωπος με προκλήσεις ή μαθησιακές δυσκολίες. Τα αισθήματα αυτά είναι εντελώς φυσιολογικά έως έναν βαθμό. Ωστόσο, θα πρέπει να συζητήσουμε και να βρούμε μια λύση, για να το αντιμετωπίσουμε. Τα παιδιά μας πρέπει να μάθουν ότι δε γίνεται να εγκαταλείπουν τις δραστηριότητες με την παραμικρή δυσκολία.
Ποιο πρόγραμμα είναι κατάλληλο για τα νήπια;
Σίγουρα τα προγράμματα της μεθόδου KUMON. Βλέπω τα αποτελέσματα σε δεκάδες μαθητές που έχουν περάσει από το κέντρο μου, καθώς και στον γιο μου. Όσον αφορά τις γνώσεις του, υπερτερεί πολύ των συμμαθητών του. Αν μπορούσα να γυρίσω τον χρόνο πίσω, θα τον ξεκινούσα ακόμη νωρίτερα.
Δεκαετείς έρευνες και μελέτες επιβεβαιώνουν ότι το παιδί σας μπορεί να επωφεληθεί από τη συμμετοχή σε δομημένα εξωσχολικά προγράμματα και δραστηριότητες με ποικίλους τρόπους, γιατί με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσει κοινωνικές και μαθησιακές δεξιότητες, αποκτά αυτοπεποίθηση, εξασκείται στο να βάζει στόχους και να αφομοιώνει γωώσεις.
Η Sevda Yücel εργάζεται εδώ και επτά χρόνια ως παιδαγωγός της μεθόδου KUMON, που είναι ένα εξωσχολικό πρόγραμμα. Για να κατανοήσει καλύτερα τις ανάγκες μαθητών και γονέων, συμμετείχε σε πολλά μαθήματα και εκπαιδευτικά εργαστήρια και έδωσε διαλέξεις σε σειρά συνεδρίων σε κρατικό, τοπικό και διεθνές επίπεδο. Σήμερα συναντηθήκαμε και συζητήσαμε πόσο σημαντικά είναι τα εξωσχολικά προγράμματα, πώς μπορεί κανείς να κάνει τη σωστή επιλογή, αλλά και ποια λάθη κάνουμε συχνά ως γονείς, όταν διαλέγουμε ένα πρόγραμμα για τα παιδιά μας.
Γιατί πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να ενθαρρύνουν οι γονείς τα παιδιά τους να συμμετέχουν σε εξωσχολικά προγράμματα και να τα υποστηρίζουν;
Έχω την εντύπωση ότι στην κοινωνία μας υποτιμάται κάποιες φορές η σημασία των εξωσχολικών προγραμμάτων, ειδικά των εξειδικευμένων. Τα εξωσχολικά προγράμματα μπορούν να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στο μέλλον των παιδιών μας, κατά την επιλογή του επαγγέλματος και στη στάση ζωής τους. Και υπάρχει και ένας άλλος λόγος: Εγώ, ως μητέρα, δεν θα ήθελα το παιδί μου να μένει σπίτι. Δεν μου αρκεί αυτό. Θα ήθελα να επωφελείται από τους άλλους. Η κοινωνική επαφή με άλλα παιδιά είναι σημαντική.
Ποια είναι η μικρότερη ηλικία κατά την οποία οι γονείς θα έπρεπε να σκεφτούν το ενδεχόμενο ενός εξωσχολικού προγράμματος για το παιδί τους;
Στο δικό μου κέντρο μάθησης KUMON υπάρχουν μέχρι και τρίχρονα τα οποία επωφελούνται από τη μέθοδο. Ήδη από τη γέννησή τους, τα παιδιά ενδιαφέρονται για πολλές διαφορετικές δραστηριότητες και εμείς, ως γονείς, πρέπει να τα υποστηρίζουμε σε αυτήν τη συνειδητοποίηση, να παρατηρούμε τι τους αρέσει, τι γνωρίζουν ήδη, τι θα ήθελαν να κάνουν, και να τους προσφέρουμε ευκαιρίες να εξελιχθούν. Όταν, για παράδειγμα, βλέπετε ότι το παιδί σας να μουτζουρώνει στο τραπέζι, θα μπορούσατε ίσως να του δώσετε μια κόλλα χαρτί και να ενισχύσετε περαιτέρω το ενδιαφέρον που δείχνει για γραφή ή ζωγραφική, για να μπορέσει να βελτιώσει τις λεπτές κινητικές ικανότητές του. Από αυτό θα προκύψει η επόμενη δεξιότητα κ.ο.κ.
Πιστεύετε, λοιπόν, ότι τα παιδιά μπορούν να συμμετέχουν σε εξωσχολικά προγράμματα από τριών χρονών; Δεν είναι πολύ νωρίς; Δεν θα έπρεπε σε αυτήν την ηλικία να παίζουν;
Είναι σημαντικό να ακολουθείται μια καλή μέθοδος που ενδείκνυται για τόσο μικρά παιδιά. Σημαντικό ρόλο παίζει και ο παιδαγωγός. Αναλύω συνεχώς τον τρόπο της παιδαγωγικής μου προσέγγισης και τον προσαρμόζω για να αξιοποιήσω στο μέγιστο τις ικανότητες κάθε μαθητή. Δεν διαχωρίζω το παιχνίδι από τη μάθηση, γιατί είμαι πεπεισμένη ότι με το παιχνίδι μαθαίνουμε. Στα παιδιά του νηπιαγωγείου που έχω υπάρχει και ένα μικρό κοριτσάκι. Μόλις πέσει πάνω σε εικόνες, σκαρφίζεται ιστορίες που ταιριάζουν σε αυτές. Είναι πολύ ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς πώς χρησιμοποιεί τη φαντασία και την παρατηρητικότητά της για να μάθει. Για αυτήν είναι παιχνίδι, εμένα με συναρπάζει πόση περιέργεια μπορεί να έχει ένα παιδί. Κατά βάθος χρησιμοποιώ το παιχνίδι της για να καταλάβω τις ικανότητές της, όπως και με άλλους μαθητές. Τους επαινώ για ό,τι κάνουν. Ενισχύω τις δυνατότητές τους, χωρίς να τους θέτω όρια, ενώ τα παιδιά ανακαλύπτουν τη χαρά της μάθησης. Δεν υπάρχει όριο στο τι μπορούν να πετύχουν και η διαπίστωση αυτή τα ενθαρρύνει ακόμη περισσότερο. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που έχω μαθητές οι οποίοι βρίσκονται ένα μέχρι και τρία χρόνια πιο μπροστά από το σχολικό επίπεδό τους.
Σύμφωνα με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέγουν οι γονείς το σωστό εξωσχολικό πρόγραμμα;
Πρέπει να παρατηρούν τα παιδιά τους και να τους δίνουν ευκαιρίες να βιώνουν καινούριες εμπειρίες. Όταν δεν δοκιμάσουμε κάτι , πώς μπορούμε να ξέρουμε αν μας αρέσει; Για αυτόν τον σκοπό συμμετέχω επίσης σε δωρεάν δοκιμαστικές εβδομάδες γνωριμίας. Η δυνατότητα αυτή υπάρχει και στο κέντρο μας. Για παράδειγμα, στην κόρη μου δεν άρεσε κανένα άθλημα. Για αυτό δοκιμάσαμε πολλές φορές αυτές τις δοκιμαστικές φάσεις, για να βρούμε κάτι που να της αρέσει. Τελικά βρήκαμε κάτι και τώρα είναι χαρούμενη. Είναι δική μου ευθύνη να γνωρίσω τον κόσμο στο παιδί μου.
Πόσο δημοφιλή είναι σήμερα τα εξειδικευμένα εξωσχολικά προγράμματα;
Δυστυχώς, όχι και τόσο δημοφιλή. Ένας λόγος είναι ότι οι γονείς συχνά έχουν προφανώς άγχος με τους δασκάλους στο σχολείο και την εξουσία τους. Άλλος λόγος είναι ότι ειδικά οι νηπιαγωγοί διαχωρίζουν το παιχνίδι από τη μάθηση. Όταν, για παράδειγμα, ένα νήπιο παίζει βιολί ή μπορεί να διαβάσει τις νότες, δεν υπάρχει πρόβλημα. Όταν, όμως, μπορεί να διαβάζει ή να γράφει, το θεωρούν παρατραβηγμένο και δεν το συνιστούν. Ωστόσο, το παιδί θέλει να διαβάζει και έτσι αποθαρρύνεται.
Έχουν επισκεφτεί δάσκαλοι από το σχολείο το κέντρο σας; Τι εντύπωση τους έκανε;
Όσοι δάσκαλοι είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν το κέντρο μου, θεώρησαν ότι η μάθηση με τη μέθοδο KUMON είναι καλό εξωσχολικό πρόγραμμα. Εντυπωσιάστηκαν με το πόσο στοχευμένα εντοπίζουμε τις δυνατότητες κάθε μαθητή και συνέστησαν τη μέθοδο σε γονείς.
Πόσο σημαντική είναι η υποστήριξη των γονέων και πού είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ υποστήριξης και πίεσης;
Αν ο γιος μου παίζει ποδόσφαιρο, είναι καθήκον μου να τον υποστηρίζω, για να δίνει τον καλύτερο εαυτό του. Μπορεί να πετύχει μόνο αν κάνει το καλύτερο που μπορεί. Αν τον πιέσω, θα κάνει λιγότερα. Φροντίζω να βρει μόνος του την απάντηση και του υπενθυμίζω ότι η απόφασή του επηρεάζει την αυτεπίγνωσή του. Μου λέει, για παράδειγμα: Μαμά, σήμερα δεν έχω όρεξη να παίξω ποδόσφαιρο. Τον ρωτώ: Πώς ένιωσες όμως μετά την τελευταία προπόνηση; Μου απαντά: Καλά. Και ρωτώ: Γιατί; Η προπόνηση μου αρέσει, ξεχνώ όλα τα υπόλοιπα. Τότε του λέω: Και πώς ήταν όταν δεν μπορούσες να πας προπόνηση; Δύο εβδομάδες είχε έναν τραυματισμό. Απαντά: Νευρίαζα που έχανα την προπόνηση. Γιατί; Γιατί ξέρω ότι μου κάνει καλό. Γιατί; Γιατί έχω καταφέρει κάτι. Ήμουν πολύ κουρασμένος, αλλά στο τέλος ένιωθα καλά. Και τι σκέφτεσαι να κάνεις τώρα; Να πάω στην προπόνηση.
Τι πρέπει να κάνω, κατά τη γνώμη σας, αν το παιδί μου χάσει το ενδιαφέρον του για μια δραστηριότητα;
Αυτό φυσικά συμβαίνει. Αλλά τότε θα πρέπει να μιλήσουμε διεξοδικά για αυτό. Γιατί συμβαίνει αυτό, γιατί θέλει το παιδί να σταματήσει; Κάποιες φορές λένε οι γονείς: Δεν θες να πας; Εντάξει, θα σταματήσεις. Ασκούν στο παιδί μεγάλη πίεση. Αλλά αυτό είναι άδικο. Ίσως ο μαθητής αισθάνεται ανασφάλεια, γιατί έρχεται αντιμέτωπος με προκλήσεις ή μαθησιακές δυσκολίες. Τα αισθήματα αυτά είναι εντελώς φυσιολογικά έως έναν βαθμό. Ωστόσο, θα πρέπει να συζητήσουμε και να βρούμε μια λύση, για να το αντιμετωπίσουμε. Τα παιδιά μας πρέπει να μάθουν ότι δε γίνεται να εγκαταλείπουν τις δραστηριότητες με την παραμικρή δυσκολία.
Ποιο πρόγραμμα είναι κατάλληλο για τα νήπια;
Σίγουρα τα προγράμματα της μεθόδου KUMON. Βλέπω τα αποτελέσματα σε δεκάδες μαθητές που έχουν περάσει από το κέντρο μου, καθώς και στον γιο μου. Όσον αφορά τις γνώσεις του, υπερτερεί πολύ των συμμαθητών του. Αν μπορούσα να γυρίσω τον χρόνο πίσω, θα τον ξεκινούσα ακόμη νωρίτερα.